[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NSDAP. Wymowne było nadanie przez Senat Wolnego Miasta Gdańska honorowego
obywatelstwa Adolfowi Hitlerowi w pięćdziesiątą rocznicę urodzin. Goebbels w swoim
przemówieniu z 10 czerwca 1939 roku wyraznie dał do zrozumienia, że Gdańsk powinien
należeć do Rzeszy. Poza tym wciąż trwała prowadzona na szeroką skalę antypolska propaganda.
W prasie i radiu zaczęły się mnożyć komunikaty o krzywdach wyrządzonych Niemcom przez
Polaków, o napadach na kobiety i dzieci. Podkreślano, że wszystkie drastyczne rzeczy dzieją się
na oczach bezczynnej policji.
Wszystkie te domniemane zbrodnie Polaków dokonane na mniejszości niemieckiej
zostały zestawione w oficjalnej Białej Księdze, wydanej w 1939 roku przez Ministerstwo Spraw
Zagranicznych Rzeszy. Dokument ten stanowił świetny argument dla Hitlera, który 1 września
1939 roku uzasadniał w swoich przemówieniach konieczność odparcia polskiego terroru .
Tymczasem w Niemczech opracowywano plan operacyjny znany pod kryptonimem Fall
Weiss ( Upadek bieli ). Dokument ten zakładał prowadzenie wojny nagłymi, silnymi
uderzeniami, które miałyby zdeorganizować armię polską i przeszkodzić w mobilizacji.
Głównym celem miało być szybkie wyeliminowanie Polski i kontynuowanie dalszych planów
zaborczych.
Jeszcze wiosną 1939 roku dyplomacja niemiecka rozpoczęła usilne starania o poprawę
stosunków i zawarcie sojuszu ze Związkiem Radzieckim, ponieważ oba te kraje nie miały
w zasadzie sprzecznych interesów. Ambasador Niemiec w Moskwie, Friedrich Werner, miał za
zadanie sugerować w rozmowach z Wiaczesławem Mołotowem, że zawarcie porozumienia
z Wielką Brytanią może mieć tylko negatywne skutki. Hitler nalegał, aby rząd ZSRR wyraził
zgodę na podpisanie aktu o nieagresji. Rząd radziecki odwlekał pertraktacje, ponieważ miał
nadziejÄ™ na uzyskanie lepszej pozycji przetargowej w negocjach z mocarstwami zachodnimi.
Dopiero kiedy rozmowy z Anglią i Francją do niczego nie doprowadziły, państwo radzieckie
zgodziło się na przyjazd ministra Ribbentropa i podpisanie aktu, ale dopiero 26 lub 27 sierpnia.
Führerowi zależaÅ‚o na szybkim podpisaniu dokumentu, dlatego zwróciÅ‚ siÄ™ osobiÅ›cie do Stalina
z prośbą o wcześniejsze przyjęcie niemieckiego ministra, najpózniej do 23 sierpnia. W końcu
Stalin wyraził zgodę na podpisanie paktu, co ostatecznie przyczyniło się do wybuchu drugiej
wojny swiatowej. Do oficjalnego paktu Ribbentrop-Mołotow dołączono tajny protokół, który
zakładał rozdzielenie stref wpływów Niemiec i Związku Radzieckiego w Europie Wschodniej na
linii rzek Narew Wisła San. Omawiał on także współpracę wojsk Wehrmachtu i Armii
Czerwonej z DrugÄ… RzeczpospolitÄ….
Ostatni tydzień sierpnia był okresem podwójnych gier Hitlera i jego ludzi. Z jednej strony
stosowano gesty pojednawcze, a z drugiej widoczne było dążenie do rozpoczęcia działań
zbrojnych. Miało to na celu uśpienie czujności przyszłego przeciwnika. Zmiana tej taktyki
nastąpiła 31 sierpnia.
Minister Ribbentrop przedstawił ambasadorowi brytyjskiemu Hendersonowi szesnaście
punktów, które miały stanowić warunek porozumienia. Oprócz przyłączenia Gdańska do Rzeszy
dotyczyły one przeprowadzenia plebiscytu na obszarze rozciągającym się od Morza Bałtyckiego
do terenów zachodnich. Niezależnie od wyniku plebiscytu autostrada i linia kolejowa miały
należeć do Niemiec. W ten sposób Polska traciłaby również prawo posiadania urządzeń
wojskowych na Półwyspie Helskim oraz w Gdańsku i Gdyni.
25 sierpnia 1939 roku ambasador Polski w Londynie Edward Raczyński i angielski
minister spraw zagranicznych Edward Halifax podpisali traktat sojuszniczy, na mocy którego oba
państwa zobowiązywały się do udzielenia sobie wzajemnej pomocy w wypadku napaści
jakiegokolwiek państwa europejskiego. Tajny protokół dodatkowy wyjaśniał, że chodzi tutaj
o Niemcy. Podpisanie tego dokumentu przyczyniło się do przełożenia wybuchu wojny o kilka
dni.
Hitler poprzez czynną propagandę antypolską wciąż szukał dobrego usprawiedliwienia
zbrojnej agresji na Polskę. Pretekstem do rozpoczęcia agresji stał się zainscenizowany rzekomy
polski napad na radiostacjÄ™ w Gliwicach.
ROZDZIAA XII
WOJNA
Działania zbrojne zostały podjęte jeszcze przed oficjalnym wypowiedzeniem wojny.
Dopiero 1 września 1939 roku o godzinie 11.00 odbiorniki radiowe rozpoczęły transmisję
przemówienia Führera, w którym kanclerz Rzeszy wyrażaÅ‚ swój gÅ‚Ä™boki żal i rozczarowanie, że
jego wszelkie propozycje pokojowe zostały odrzucone przez Polaków. Wyjaśniał, że cała ta
trudna sytuacja zmusiła go do podjęcia tak stanowczych kroków. Wszelkie jego działania są
podyktowane chęcią obrony zagrożonej Rzeszy. Zaznaczał, że Niemcy wykazali się dobrą wolą,
a Polacy prowokowali konflikt zbrojny i prześladowali ludzi pochodzenia niemieckiego. Media
umacniały ten pokojowy wysiłek Hitlera, który usilnie zabiegał o zażegnanie sporu.
Tego samego dnia został ogłoszony oficjalny komunikat o wypowiedzeniu wojny.
Wszystkie dywizje pancerne i zmechanizowane zostały przerzucone przeciwko Polsce.
Rozpoczęła się wielka akcja zbrojna z wyrazną dysproporcją sił militarnych, liczebności armii,
sprzętu wojskowego na korzyść Niemiec. Znamienna i bardzo niekorzystna w skutkach była
postawa francuskich i brytyjskich sojuszników na Froncie Zachodnim. Gdyby od razu podjęli
działania, mogliby skutecznie pomóc Polsce i stanowić zagrożenie dla Rzeszy. Tymczasem
bierna postawa zachodnich sprzymierzeńców sprawiła, iż Polska musiała sama stawić zbrojny
opór przeciw niemieckiej agresji.
3 września Hitler został poinformowany o wypowiedzeniu wojny Niemcom przez Wielką
Brytanię i Francję. Kanclerz Rzeszy był tym faktem bardzo zaskoczony i rozgoryczony. Nie
mógł uwierzyć, że państwa zachodnie zdecydowały się na taki krok. Ta sytuacja wyraznie
popsuÅ‚a humor Führerowi, jego samopoczucie poprawiÅ‚y dopiero sukcesy militarne wojsk
niemieckich. Kwatera Naczelnego Dowództwa została przeniesiona w okolice Opola, a potem do
Sopotu.
W czasie wojny Hitler kilkakrotnie odwiedzał miejsca działań wojennych, był między
innymi na Pomorzu, a 10 pazdziernika odbył lot samolotem w kierunku Kielc. Potem
przeprowadził loty inspekcyjne nad Skierniewicami, Tomaszowem, Jarosławiem. Przebywał
także w Aodzi, w okolicach Gdańska, w Sopocie, skąd jechał na przedmieścia oblężonej
Warszawy.
Już w pierwszej połowie września Polska poniosła duże straty, Rzesza zdobyła
Wielkopolskę, Pomorze, tereny Górnego Zląska, Kraków, Aódz i Kielce. Poza tym walki toczyły
się we wschodniej Małopolsce oraz między Wisłą i Bugiem.
Państwa zachodnie, które biernie przyglądały się walkom toczonym w Polsce, co prawda
przesyłały wyrazy uznania dla bohaterskiej postawy polskich żołnierzy, ale nikt nie kwapił się do
pomocy, której tak bardzo Polacy potrzebowali. Francja i Wielka Brytania nadal pozostawały
bierne, mimo wcześniej podjętych zobowiązań.
Wojna siała spustoszenie w polskich miastach i wsiach. Wiele domów mieszkalnych,
zabytków kultury zostało zniszczonych. Tysiące ludzi pozostało bez dachu nad głową, jednak
najbardziej dotkliwą sprawą była śmierć bliskich. We wrześniu straty polskie wynosiły dwieście
tysięcy poległych i rannych żołnierzy, czterysta dwadzieścia tysięcy znalazło się w niewoli.
Współpraca niemiecko-radziecka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]