[ Pobierz całość w formacie PDF ]
niej na dziesięć dni przed dniem wyboru. Przewodniczącym lub jego zastępcą
może być każdy obywatel Słowacji, który ma prawo być wybrany do Rady Naro-
dowej (czyli każdy, kto ukończył 21 lat, ma czynne i bierne prawo wyborcze oraz
stale mieszka na terytorium Republiki Słowackiej). Wybierani są bezwzględną
większością głosów w tajnym głosowaniu na okres siedmioletni, z prawem spra-
wowania funkcji przez dwie kolejno po sobie następujące kadencje. W stosunku
do pierwotnego tekstu konstytucji kadencja przewodniczącego Urzędu została
wydłużona o dwa lata, z pięciu do siedmiu lat6.
Przewodniczącego dotyczy zasada incompatibilitas (niepołączalności stano-
wisk) w jej szerokim znaczeniu. Zakres tego pojęcia został znacznie rozszerzony
nowelizacjÄ… konstytucji z 1999 r.7 i obejmuje zakaz Å‚Ä…czenia funkcji przewodniczÄ…-
cego (wiceprzewodniczÄ…cego) NUK z wykonywaniem funkcji w innym organie
administracji publicznej, innym stosunkiem wynikajÄ…cym z umowy o pracÄ™, dzia-
łalnością gospodarczą, członkostwem w zarządzie lub organie kontrolnym osoby
prawnej, która prowadzi działalność gospodarczą, albo z inną zarobkową czynnoś-
cią (z wyłączeniem kwestii zarządu własnym majątkiem), a także z działalnością
naukowÄ…, artystycznÄ…, literackÄ… oraz pedagogicznÄ…. Dodatkowe zakazy mogÄ… wy-
nikać z ustawy o ochronie interesu publicznego przy wykonywaniu funkcji przez
funkcjonariuszy publicznych8. Jeśli przewodniczący lub jego zastępca przed powo-
łaniem na stanowisko jest członkiem partii politycznej lub ruchu politycznego, to
na podstawie § 10 ust. 2 ustawy o NUK, zostaje zobowiÄ…zany do rezygnacji z tego
członkostwa w ciągu trzydziestu dni od dnia powołania na stanowisko.
5
Por. J. Drgonec: Ústava Slovenskej Republiky. Komentár, `amorin 2007, s. 612.
6
Por. K. Skotnicki: Konstytucja SÅ‚owacji, Warszawa 2003, s. 33.
7
Por. tamże, s. 33.
8
ZZ nr 357/2004.
[909] NUK Republiki SÅ‚owackiej 127
Przewodniczący ma prawo uczestniczyć w obradach parlamentu, jego ko-
mitetów, jak również brać udziaÅ‚ w posiedzeniach rzÄ…du (§ 14 ustawy o NUK).
Wydaje regulamin organizacyjny Urzędu, który określa wzajemne stosunki jego
organów i jednostek organizacyjnych.
Koniec kadencji przewodniczącego i jego zastępców następuje po upływie
terminu lub w wyniku rezygnacji bądz odwołania. Parlament odwołuje ich ze
stanowiska w drodze uchwały przyjętej bezwzględną większością głosów, gdy
osoby te były prawomocnie skazane za umyślny czyn karalny, wykonują funkcje
lub czynności niepołączalne z funkcją prezesa lub wiceprezesów, nie wywiązują
się z obowiązków wynikających z ustawy. Mogą także zostać odwołane, jeśli nie
sprawują swoich funkcji przez co najmniej sześć kolejnych miesięcy.
Najwyższemu Urzędowi Kontrolnemu podlega kontrola gospodarowania:
środkami budżetowymi, które zgodnie z ustawą uchwala Rada Narodowa
albo rzÄ…d;
majątkiem, prawami majątkowymi, zobowiązaniami, środkami finansowy-
mi, prawami majątkowymi i należnościami państwa, instytucji publicznopraw-
nych i Funduszu Majątku Narodowego Republiki Słowackiej, gmin, wyższych
jednostek samorządowych, osób prawnych z udziałem majątku państwowego,
osób prawnych z udziałem majątku instytucji publicznoprawnych, osób praw-
nych z udziałem majątku Funduszu Majątku Narodowego Republiki Słowackiej,
osób prawnych z udziałem majątku gmin lub wyższych jednostek samorządo-
wych, osób prawnych utworzonych przez gminy lub wyższe jednostki samorzą-
du terytorialnego;
majątkiem, środkami finansowymi, prawami majątkowymi i należnościa-
mi oraz środkami finansowymi, które Republice Słowackiej, osobom prawnym
lub osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą z wykorzystaniem
środków budżetu państwa albo z dysponowaniem majątkiem państwowym prze-
kazano w ramach programów rozwojowych albo z innych podobnych przyczyn
z zagranicy;
majątkiem, zobowiązaniami, środkami finansowymi, prawami majątkowy-
mi i należnościami, za które Republika Słowacka dała poręczenie;
majątkiem, zobowiązaniami, środkami finansowymi, prawami majątkowy-
mi i należnościami osób prawnych wykonujących czynności w publicznym inte-
resie, jeÅ›li tak stanowi ustawa (art. 60 ust. 1 konstytucji w zwiÄ…zku § 2 ust. 1 lit. e
ustawy o NUK).
KontrolÄ™ w imieniu NUK przeprowadzajÄ… audytorzy (kontrolerzy). Kontro-
la jest podejmowana z punktu widzenia legalności, gospodarności, efektywności
i celowoÅ›ci (§ 3 ustawy o NUK). Wykonywana jest przez organy i pracowników
Urzędu, a także na podstawie umowy o czynności kontrolne przez osoby,
128 Grzegorz Chmielewski [910]
które nie sÄ… jego pracownikami (§ 6 ust. 1 w zw. z § 6 ust. 2 ustawy o NUK).
Kontrolerzy muszą być obywatelami Słowacji, cechować się bezstronnością,
mieć odpowiednie wykształcenie i doświadczenie w zakresie należącym do kon-
trolnej dziaÅ‚alnoÅ›ci NUK (§ 11).
Kontrolerzy przy dokonywaniu kontroli powinni między innymi:
najpózniej w momencie przystąpienia do kontroli przedstawić statutowemu
organowi danego podmiotu pisemne upoważnienie do przeprowadzenia badania;
przedstawiać temu organowi pełne ustalenia kontrolne;
przygotować protokół, który powinien zawierać co najmniej opis stanu rze-
czywistego oraz jeśli to zostało ustalone wskazania zakresu naruszenia prze-
pisów prawa;
udostępnić protokół pokontrolny statutowemu organowi podmiotu, aby
mógł się z nim zapoznać i wnieść zastrzeżenia lub podnieść zarzut braku obiek-
tywizmu bądz podania niepełnych informacji przedstawionych w protokole;
szanować prawa kontrolowanego podmiotu, jego pracowników i osób trzecich;
przygotować sprawozdanie z przedstawienia protokołu statutowemu orga-
nowi podmiotu kontrolowanego, pod którym podpisuje się osoba przeprowadza-
jąca kontrolę oraz osoba upoważniona do reprezentowania podmiotu kontrolowa-
nego. Kontrolę uważa się za zakończoną z chwilą podpisania przez obie strony
sprawozdania. Dotyczy to także sytuacji, gdy sprawozdanie zostanie przygoto-
wane, lecz osoba upoważniona do reprezentowania podmiotu kontrolowanego
po jego przedstawieniu odmówi złożenia podpisu. Wówczas dokonuje się odpo-
wiedniej adnotacji. Odmowa podpisu nie ma wpływu na dalsze postępowanie.
W trakcie postępowania kontrolnego kontrolerzy mogą wchodzić na teren
oraz do obiektów i urządzeń podmiotu kontrolowanego. Mają wówczas prawo,
w terminie wskazanym przez Urząd, zażądać od podmiotu kontrolowanego lub
jego pracowników wglądu lub wydania odpowiednich dokumentów i danych do-
stępnych na papierze lub na nośnikach elektronicznych (bez względu na stopień
chroniącej je tajemnicy), a także ustnych lub pisemnych wyjaśnień, oświadczeń
bądz informacji dotyczących stanu faktycznego i stwierdzonych uchybień9.
Do zakresu działań audytorów należy: sprawdzenie sposobu nakładania
i egzekwowania podatków, ceł, poborów, opłat i grzywien, które są przekazywa-
ne państwowemu budżetowi Republiki Słowackiej, wykonywania i stosowania
praw oraz wypełniania obowiązków wynikających z finansowo-ekonomicznych
stosunków powstajÄ…cych w ramach gospodarowania (§ 2 ust. 2 ustawy).
9
Pozostałe szczegółowe kwestie zostały ujęte w dokumentach i wytycznych dla pracowników
NUK, dostępnych na stronie:
dpora>.
[911] NUK Republiki SÅ‚owackiej 129
Zakres podmiotowy kontroli, na podstawie art. 60 ust. 2 konstytucji, obejmu-
je następujące instytucje i osoby:
1) rząd, ministerstwa i inne centralne organy administracji państwowej wraz
z podporzÄ…dkowanymi im organami;
2) organy państwowe oraz osoby prawne, dla których funkcje założyciela
[ Pobierz całość w formacie PDF ]